ئایا تا ئێستا پرسیوتە كەسی نابینا چی دەبینێت؟ لە راستیدا یەك وەڵامی تەواو نییە بۆ ئەم پرسیارە، بەڵكو لە تاكێكەوە بۆ تاكێكی دیكە دەگۆڕێت، ئەو وەڵامەی لەناو خەڵكیدا بڵاوە، ئەوەیە كە نابیناكان تەنیا رەشی دەبینن، بەڵام لە راستیدا تەنیا 18% ی نابیناكان بەم شێوەیەن. ئەگەر كەسێك بە نابینایی لەدایك ببێت، ئەوا رەشیش نابینێت، هیچ شتێك و رەنگێك نابینێت، چونكە نابینای زگماگ واتای بینین نازانێت هەتا مێشكی تەفسیری بكات كە رەنگی شتەكان چۆنن.
یەكێك لەو كەسانەی كە لە زگماگەوە نابینا بووە دەڵێت: هیچ نابینم و واتای بینینیش نازانم، بە پێی ئەوەی پێم وتراوە سێو سوورە، باسی كەسێك بكەن كەپۆشاكی سووری پۆشیـووە، لەوكاتەدا سێو و تامەكەیم بیردەكەوێتەوە، بەڵام ئەگەر كەسەكە بینایی هەبوو بێت و دواتر لەدەستی دابـێت، وەك ئەوە وایە كرابێتە ئەشكەوتێكی تاریكەوە و تەنیا رەشی دەبینێت.
خەون بینین لەلایەن نابیانیانەوە، ئایا خەون دەبینن؟ نەخێر، چونكە خەو بەشێكە لە لێكدانەوەی ئەوشتانەی لە ڕۆژدا دیووتە، بەڵام ئەمە واتای ئەوەنییە هەرگیز خەون نابینن.

ب - ل

له‌ حاڵه‌تێكی ده‌گمه‌ندا له‌ وڵاتی هیندستان منداڵێك به‌ دوو سه‌ر و سێ ده‌سته‌وه‌ له‌دایكبوو، پزیشكانیش ده‌ڵێن، هه‌وڵ ده‌ده‌ن له‌یه‌كیان جیابكه‌نه‌وه‌، هه‌رچه‌نده‌ نه‌شته‌رگه‌ریه‌كه‌ی ئاڵۆز و دژواره‌.
به‌پێی هه‌واڵێكی ده‌یلی مه‌یل له‌ نه‌خۆشخانه‌ی ڤیدیشای ویلایه‌تی مادیا پراداشی هیندستان دایكێكی دوو گیان دوای بینی كۆرپه‌ تازه‌ له‌دایكبوه‌كه‌ی تووشی شۆك بووه‌ و له‌هۆش خۆی چووه‌، كاتێك بینیویه‌تی منداڵه‌كه‌ی دوو سه‌ر و سێ ده‌ستی هه‌یه‌.
جاسوانت سینگی ته‌مه‌ن 25 ساڵ كه‌ باوكی منداڵه‌كه‌یه‌ و هێشتا له‌ شۆكدایه‌ بۆ رۆژنامه‌نوسان رایگه‌یاندووه‌، له‌كاتی دووگیانیدا سۆنه‌ر بۆ خێزانه‌كه‌ی كراوه‌ و پێیان وتوون، كه‌ دوانه‌یان ده‌بێت و له‌و رووه‌وه‌ زۆر خۆشحاڵ بوون، به‌ڵام كاتێك منداڵه‌كه‌ له‌دایكبووه‌، ته‌نها یه‌ك منداڵ بووه‌ به‌ دوو سه‌ره‌وه‌.
وتوشیه‌تی، "خه‌ڵك شتی سه‌یر و سه‌مه‌ره‌ له‌ باره‌ منداڵه‌كه‌یانه‌وه‌ ده‌ڵێت، به‌ڵام چی ده‌بێت با بێت ئه‌وه‌ منداڵی ئیمه‌یه‌ و گه‌وره‌ی ده‌یكه‌ین، به‌هۆی ئه‌وه‌ی كرێكارێكی ئاساییم پاره‌م نییه‌ نه‌شته‌رگه‌ری بۆ بكه‌م، به‌ڵام ئه‌گه‌ر حكومه‌ت یارمه‌تیم بدات، داوایان لێده‌كه‌م له‌ باشترین نه‌خۆشخانه‌كان نه‌شته‌رگه‌ری بۆبكه‌ن".
لای خۆیه‌وه‌ سوریندرا سونكار پزیشكی ژنان و منداڵبوون له‌ نه‌خۆشخانه‌ی ڤیدیشا رایگه‌یاندووه‌، له‌ ئێستادا منداڵه‌كه‌ له‌ ژێر چاودێری ورددایه‌ و له‌په‌یوه‌ندیدان له‌ گه‌ڵ هاوپیشه‌كانیان له‌ نه‌خۆشخانه‌كانی بوپال و دێهلی، به‌و پێیه‌ی ئه‌زمونیان له‌ باره‌ی جیاكردنه‌وه‌ی ئه‌و جۆره‌ منداڵانه‌وه‌ هه‌یه‌.
وتیشی، نه‌شته‌رگه‌ری له‌و جۆره‌ ئاڵۆز و دژواره‌ و پێویسته‌ بۆ نه‌شته‌رگه‌ری ره‌وانه‌ی ئه‌و نه‌خۆشخانه‌ پێشكه‌وتوانه‌ بكرێت.

k-s

دەزگای دەرمان و خۆراکی ئەمریکی دەرمانێکی نوێ بۆ چارەسەری هەوکردنی میزەڕۆ پەسندکرد.

دەرمانە نوێیەکە بە (سێفیدیڕۆکۆڵ) ناسراوە و بۆ چارەسەرکردنی هەوکردنە سەرسەختەکانی میزەڕۆ بەکاردەهێندرێت.

د. رۆبێرت بۆنۆمۆ، بەڕێوەبەری بەشی خزمەتگوزارییە پزیشکییەکان لە کلینیکی کلێڤلاند دەڵێت، بەشێکی زۆری تووشبووانی هەوکردنی میزەڕۆ بەرگرییان دژی ئەو دەرمانانە دروستکردووە کە ئێستا بەردەستن، بۆیە ئەم دەرمانە نوێیە دەتوانێت بۆ چارەسەرکردنی ئەو حاڵەتانە بەکاربهێنرێت.

د. رۆبێرت روونیدەکاتەوە، دەرمانە نوێیەکە بۆ ئەو کەسانەش سوودی هەیە کە تووشی لێکەوتەکانی هەوکردنی میزەڕۆ بوونەتەوە لەوانەش هەوکردنی گورچیلەکان.

دەرمانەکە لە توێژینەوەیەکدا لەسەر 488 تووشبووی هەوکردنی میزەڕۆ تاقیکراوەتەوە و %72.6ی بەشداربووان لە ماوەی حەوت رۆژی بەکارهێنانی دەرمانەکە نیشانەکانیان نەماون.

سەبارەت بە کاریگەرە لاوەکییەکانی دەرمانەکەش دەزگای دەرمان و خۆراکی ئەمریکی دەڵێت، هەریەکە لە سکچوون، قەبزی، رشانەوە، کۆکە، سەرئێشە بەربڵاوترین کاریگەرە لاوەکییەکانن.

ك-س

لیكسی ئالفۆرد ته‌مه‌نی 21 ساڵه‌ و به‌ ڕه‌گه‌ز ئه‌مه‌ریكیه‌ به‌هۆی سه‌ردانكردنی بۆ ته‌واوی وڵاتانی جیهانی ناوی چۆته‌ كتێبی "گینس" بۆ ژماره‌ پێوانه‌ییه‌كان.

ئه‌م خانمه‌ توانیویه‌تی سه‌ردانی 196 وڵاتی جیهان بكات به‌مه‌ش توانیویه‌تی ناوی بخرێته‌ جێگه‌ی‌ تایلۆر دیمۆتبرین له‌ كتێبی گینس بۆ ژماره‌ پێوانه‌ییه‌كان كه‌ له‌ ته‌مه‌نی 24 ساڵیدا هه‌موو وڵاتانی جیهان گه‌ڕابوو.Alford in the UAE, where she also traveled with her parents as a child.لیكسی ده‌ڵێت تا ئه‌و كاته‌ی‌ ته‌مه‌نم ته‌نها 18 ساڵ بوو سه‌ردانی 70 وڵاتم كرد و ته‌واوی گه‌شته‌كانم له‌گه‌ڵ خێزانه‌كه‌م بووه‌ و هۆكاره‌كه‌شی ئه‌وه‌یه‌ كه‌ دایكم خاوه‌نی یه‌كێكه‌ له‌ سه‌نته‌ره‌كانی بڕینی بلیتی فڕۆكه‌ و گه‌شتوگوزار.Getting ready to copter over Palau.ئه‌م خانمه‌ له‌ ته‌مه‌نی 15 ساڵیه‌وه‌ له‌لای دایكی كاری كردووه‌ و له‌گه‌ڵیدا خوێندویه‌تی و بڕوانامه‌ی‌ زانكۆیه‌كی ناوخۆی به‌ده‌ست هێناوه‌ پێش ئه‌وه‌ی‌ ئه‌م ڕیكۆرده‌ نوێیه‌ بشكێنێت.

ب - ل